MANILA, Philippines – Natapos na ang 69th Miss Universe kompetisyon ngunit si Miss Universe Myanmar 2020 Thuzar Wint Lwin ay hindi pa handa na lumipad pauwi sa kanyang minamahal na bansa.
Ang hunta ng militar na pumalit sa kanyang gobyerno ay nagpalabas ng isang order para sa pag-aresto sa kanya.
Tulad ng kababayan niyang si Han Lay, na nakatanggap din ng katulad na kargamento matapos makipagkumpitensya sa Miss Grand International 2020 sa Bangkok, dahil sa pagiging lantad, siya rin, ay nagtulak para sa mga demokratikong reporma sa kanilang bansa. Ang kaguluhan sa sibil ay lumipat ng higit sa 250,000 ng mga mamamayan nito.
Iniwas ni Thuzar ang border patrol sa pamamagitan ng tusong pagsusuot ng maayos na hoodie at dark sunglass upang maitago ang kanyang pagkatao. Papunta sa kanyang pag-alis patungong US, ipinadala niya sa koreo ang kanyang costume at gown sa pamamagitan ng isang international courier company. Sa kasamaang palad, lahat ng mga ito ay hindi nakuha sa kanya.
Ang pamayanan ng Chin (Sino-Tibetan) sa Estados Unidos ay tumulong sa mabilis na muling paggawa ng kanyang nawalang kasuotan. Tinawag na “Fearless Empress,” ay nagwagi ng Best National Costume award. Sa panahon ng pagtatanghal ng NatCos, nagdala si Thuzar ng isang plakard na naglalaman ng mensahe, “Mangyaring Manalangin para sa Myanmar.” Ang mahusay na pagpapakita ni Thuzar ay napabilang siya sa bahagi ng Top 21 semifinalists.
Nang magpadala si Thuzar ng isang panawagan sa pagkabalisa para sa mga bagay na kailangan niya para sa prelims at panghuling palabas, isa sa mga tumulong sa kanyang pakiusap ay ang LA-based Filipino fashion designer na si Kirsten Regalado. Ngayon, isa pang Pilipina ang nag-alok sa kanyang bahay bilang pansamantalang paninirahan hanggang sa natapos ang krisis ng kanyang bansa.
Nanawagan din si Pokwang sa kanyang social media account, Marietta Subongsa totoong buhay, ito ang sinulat @ pokwang27 wrote, “Bukas ang aking tahanan para sa ‘yo, Miss Myanmar. Halika muna sa aking bahay (at) papakainin kita ng roasted chicken at laing ni mamang.”
Si Thuzar ay lubos na naantig sa umaapaw na suporta na natatanggap nito mula sa mga Pilipino, maging sila ay pageant fans o hindi. Sa kabila ng paninindigan, siya ay matatag at aktibo sa paninindigan. Naulat nang mas maaga na hindi pa sigurado si Thuzar kung saan pupunta susunod, matapos ang kanyang paglalakbay sa Miss Universe.
Sinampahan ng parusa ng US Treasury ang mga 16 matandang opisyal ng Myanmar at miyembro ng pamilya noong Lunes at nakasaad ang kanilang suporta sa “marahas na pag-atake at pagpatay” ng gobyerno laban sa kilusang pro-demokrasya ng bansa.
Kabilang sa mga inilagay sa blacklist ng Treasury ay ang apat na miyembro ng State Administration Council ng hunta ng militar, pitong ministro, ang chairman ng komisyon sa halalan na kinokontrol ng militar, at ang gobernador ng Central Bank ng Myanmar.
Tatlong iba pa sa mga listahan ay mga anak ng mga miyembro ng State Administration Council na pinahintulutan nang mas maaga sa kalagayan ng coup noong Pebrero 1 na pinatalsik ang inihalal na gobyerno.
Simula noon ang bansa ay nakaranas ng mga protesta at welga na kung saan ay napatay nang may lakas, nag-iiwan ng halos 800 patay, ayon sa isang lokal na grupo ng pagsubaybay.
Ang rehimeng militar ng Myanmar “ay marahas na pinipilit ang kilusang pro-demokrasya sa bansa at responsable sa nagpapatuloy na marahas na pagpatay at pag-atake laban sa mga tao ng Burma, kasama na ang pagpatay sa mga bata,” sinabi ng Treasury sa isang pahayag.
Sinabi ng Treasury na ang Canada at Britain ay nagpapahayag din ng mga katulad na parusa sa mga miyembro ng hunta.
Mula noong Pebrero, ang Estados Unidos at iba pang mga bansa sa Kanluran ay patuloy na idinagdag ang mga nangungunang miyembro ng rehimeng militar pati na rin ang mga negosyo ng estado na pinondohan ito sa listahan ng parusa upang mai-pressure ang mga heneral na bumalik sa demokrasya.
Nilalayon ng mga parusa na mai-lock ang mga ito sa pandaigdigang sistemang pangkalakalan at pampinansyal sa pamamagitan ng pagbabawal sa mga indibidwal at kumpanya ng US, kabilang ang mga bangko na may mga sangay ng US, mula sa pagnenegosyo sa kanila.
Hinahadlangan din ng mga parusa ang anumang mga assets na maaaring hawak ng mga indibidwal sa ilalim ng hurisdiksyon ng US.
Ang Myanmar ay nagulo mula pa noong napatalsik ng militar ang pinuno ng sibilyan na si Aung San Suu Kyi noong Pebrero, na nag-uudyok ng isang malawak na pag-aalsa na hinahangad ng mga awtoridad na sugpuin sa nakamamatay na puwersa.
Hindi bababa sa 796 katao ang napatay ng mga puwersang panseguridad mula noong coup, ayon sa isang lokal na monitoring group, habang halos 4,000 katao ang nasa likod ng mga rehas.
Sa kabila ng pamimilit na patuloy na humahawak ang kapangyarihan ng hunta at hindi binigyan ng lupa ang mga nagpoprotesta.
Noong Linggo isang puwersa ng pagtatanggol laban sa hunta sa kanlurang estado ng Chin ang nagsabing anim na miyembro ng oposisyon ang pinatay matapos ang ilang araw ng sagupaan.
Dagdag sa panggigipit na pandaigdigan sa bansa, sa Martes timbangin ng UN General Assembly ang isang draft na hindi nagbubuklod na resolusyon na nananawagan para sa “agarang suspensyon” ng paglipat ng mga sandata sa hunta ng Myanmar.
Nanawagan ang resolusyon na “agarang suspindihin ang direkta at hindi direktang supply, sale, o paglilipat ng lahat ng sandata, munisyon, at iba pang kagamitan na nauugnay sa militar sa Myanmar.”
Samantala ang contestant ng Myanmar sa paligsahan sa Miss Universe, na nagtapos noong Linggo sa Florida, ay gumamit ng entablado upang makalabas ng kanyang sariling mensahe tungkol sa karahasan.
“Ang ating mga mamamayan ay namamatay at binabaril ng militar araw-araw,” sinabi niya sa panahon ng kanyang biograpikong video, na ipinakita ang mga larawan ng kanyang pakikilahok sa mga protesta laban sa coup.
Noong Huwebes kinuha niya ang pinakamahusay na pambansang parangal na costume habang siya ay nagtaguyod ng isang karatula na binabasa ang “Manalangin para sa Myanmar.”
