MANILA, Philippines — Sanay na si Edrian Santollano sa kalokohan.
Sa isang mainit na hapon noong nakaraang linggo sa kabisera ng Pilipinas, siya at ang higit sa 30 iba pang mga boluntaryo ay nagtungo sa slum area ng Baseco upang kumatok para kay Bise Presidente Leni Robredo, isang kandidato sa halalan sa pagkapangulo noong Lunes.
Habang ang mga boluntaryo — nakasuot ng pink, ang kulay na nauugnay sa kampanya ni Robredo — ay dumaraan sa mga lansangan, ang mga bata ay mapanuksong sumisigaw ng “BBM, BBM, BBM,” isang pagtukoy kay Ferdinand “Bongbong” Marcos Jr., ang dating senador at kapangalan ng ang yumaong diktador ng Pilipinas, na namumuno kay Robredo at walong iba pang kandidato sa pagkapangulo sa mga botohan. Ang “pink warriors” ay nagkibit-balikat sa mga panunuya at nagpatuloy.
“Marami na kaming na-convert, at hindi namin itutuloy ang paggawa ng house-to-house campaign kung hindi kami naniniwalang may pag-asa na magbago ang mga tao,” sabi ni Santollano, 24, isang freelance graphic designer. “Alam namin na ang mga tao ay nagsisimulang mag-isip pagkatapos naming makipag-usap sa kanila.”
Ang Pilipinas, isang kaalyado ng U.S. at isa sa mga nag-iisang demokrasya sa Timog-silangang Asya, ay nahaharap sa sinasabi ng mga tagamasid sa pulitika na pinakakinahinatnan nitong halalan sa pagkapangulo sa mga dekada. Ang kandidatura ni Marcos ay ginawa itong isang reperendum sa pamana ng kanyang ama, si Ferdinand Marcos Sr., na tumakas sa Estados Unidos kasama ang kanyang pamilya at bilyun-bilyong dolyar sa pampublikong pondo noong 1986 matapos siyang mapatalsik sa isang popular na rebolusyon. Ang pinakamalaking hamon ng nakababatang Marcos ay nagmula kay Robredo, na ang mga katutubo, ang kampanyang nakabatay sa boluntaryo, sabi ng mga eksperto, ay binabago ang pulitika ng Pilipinas.
Ang diktadurang Marcos, na kinabibilangan ng siyam na taon ng batas militar, ay namarkahan ng korapsyon at malawakang pang-aabuso sa karapatang pantao. Pinahintulutan ang pamilya na bumalik sa Pilipinas noong 1992, tatlong taon pagkatapos mamatay ang nakatatandang Marcos, at mabilis na muling pumasok sa pulitika. Ang nakababatang Marcos, 64, at ang kanyang ina, ang dating unang ginang na si Imelda Marcos, ay nahaharap sa pag-aresto sa U.S. dahil sa $353 milyon na paghatol sa paghatol sa isang class-action sa mga pang-aabuso ng yumaong diktador, bagama’t sinabi ni Marcos na hindi ito makakaapekto sa kanyang patakaran patungo sa Washington.
Ang pagkapanalo ni Marcos sa karera ng pagkapangulo ang magiging capstone sa 30-taong pagsisikap ng kanyang pamilya na mabawi ang pagiging lehitimo nito, at mukhang malapit na itong maabot. Nalaman ng survey ng Pulse Asia noong nakaraang buwan na 56 porsiyento ng mga respondent ang sumuporta kay Marcos, kung saan si Robredo ay tumatakbo sa malayong pangalawa sa 23 porsiyento.
Ang mga numero ng botohan ay hindi nagpapahina sa sigasig sa mga campaign rallies ni Robredo, kung saan maraming oras na naghihintay sa araw o ulan para marinig siyang magsalita. Nagdadala sila ng mga pagkain at inumin hindi lamang para sa kanilang sarili kundi para sa iba pang mga “kakampinks,” isang palayaw para sa mga tagasuporta ni Robredo, na nagmula sa salitang Tagalog para sa “kaalyado.”
Si Robredo, 57, ay isang ekonomista at dating abogado na pumasok sa pulitika matapos ang kanyang asawang politiko na si Jesse Robredo, ay namatay sa isang pag-crash ng eroplano noong 2012. Ngunit si Robredo, na tumatakbo bilang isang independyente, ay itinuturing pa rin bilang isang tagalabas, dahil siya ay ‘ t nanggaling sa isa sa mga political dynasties na nangibabaw sa Pilipinas sa loob ng ilang dekada.
Inilarawan ni Aries Arugay, isang bisitang kasama sa ISEAS-Yusof Ishak Institute sa Singapore, ang kampanya ni Robredo bilang “kahanga-hanga.”
“Ang mga tao ay nagpi-print ng kanilang sariling mga kamiseta, nagpi-print ng kanilang sariling mga kagamitan, nagho-host ng kanilang sariling mga kaganapan,” sabi ni Arugay, na nakabase sa Maynila. “Maaari kang pumunta sa isang mall, isang tipikal na mall dito, at pagkatapos ay magugulat ka na marahil mayroong 100 mga tao sa pink na naglalakad sa paligid ng mall.”
Nakaambang sa halalan si Pangulong Rodrigo Duterte, na naluklok sa populist wave noong 2016 at binatikos sa buong mundo dahil sa kanyang istilong strongman at nakamamatay na kampanya laban sa droga. Sinabi ng mga analyst na naging malakas siyang tagasuporta ng pamilya Marcos habang isinasantabi at minamaliit si Robredo bilang kanyang bise presidente. Ang kanyang anak na si Sara ay tumatakbo sa pagka-bise presidente sa isang alyansa kay Marcos, kahit na ang mga posisyon ay inihalal nang hiwalay.
Si Jean Encinas Franco, isang associate professor ng political science sa Unibersidad ng Pilipinas, ay nagsabi na si Duterte ay nagbigay daan para sa isa pang Marcos presidency, na binanggit na isa sa kanyang mga unang aksyon bilang pangulo ay ang pagpapalibing kay Ferdinand Marcos Sr. sa pambansang mga Bayani. sementeryo.
“Ito ang huling pagbura sa kung ano ang alam natin tungkol sa kasaysayan ng batas militar at kung ano talaga ang nangyari,” sabi niya.
Sinabi ni Gerald Molo, 26, isang graduate student at part-time professor, na ang mga Robredo volunteers ang sumasagot sa kanilang sariling mga gastusin sa panahon ng mga aktibidad sa kampanya at hindi umaasa ng anumang kapalit maliban sa pagbabago sa kung paano tumatakbo ang gobyerno.
“Nakita ko na ang mga pagpatay, ang mga paglabag sa karapatang pantao, ang pagkamatay ng hustisya at ang imoralidad na ipinakita ng pinuno ng bansa, at gusto kong magbago ang lahat ng ito,” aniya, na tumutukoy sa mga taon ng panunungkulan ni Duterte. “Hindi ito kung ano ang mga Pilipino o kung ano ang tungkol sa Pilipinas.”
Ngunit sa isang bansa kung saan ang higit sa kalahati ng mga botante ay napakabata upang matandaan ang batas militar sa ilalim ni Marcos Sr., mayroon ding nostalgia para sa kung ano ang nakikita ng ilan bilang isang “ginintuang panahon” ng pamamahala ng awtoritaryan. Ang iba, tulad ni Fernando Gapuz, ay nagsasabing walang kasalanan ang nakababatang Marcos sa nangyari noong nasa poder ang kanyang ama.
“Hindi talaga ako galit kay Marcos,” sabi ni Gapuz, 37, na isang taong gulang nang pagbabarilin ang kanyang ama, isang kilalang human rights lawyer.
Sinabi ni Gapuz na ang mga pang-aabuso sa ilalim ng batas militar ay kasalanan ng militar: “Ginagamit nila si Marcos bilang scapegoat.”
Nag-aalinlangan din siya tungkol sa mga tagasuporta ni Robredo, na tinawag na “patronizing” ang pangangampanya sa bahay-bahay.
“Mayroon lang silang epektibong kampanya sa marketing,” sabi ni Gapuz, na nagsabing ibinoto niya si Robredo bilang bise presidente noong 2016 ngunit nabigo sa kanyang pagganap.
Ito ay sa isang kahulugan ng isang rematch para kina Marcos at Robredo, na tumalo sa kanya para sa bise presidente noong 2016. Ito lamang ang karera na natalo ng pangalawang henerasyong Marcos, at si Marcos ay gumugol ng maraming taon sa pakikipaglaban sa resulta. Ang elektoral dispute, na nagkakaisang ibinasura ng Korte Suprema ng bansa noong nakaraang taon, ay naging paksa din ng isang social media misinformation campaign na lubhang nakaimpluwensya sa pampublikong imahe ni Robredo.
Si Angelo Montejo, isang 32-taong-gulang na accountant mula sa Santa Rosa, ay nagsabi na minsan niyang sinuportahan si Marcos kay Robredo, sa bahagi dahil sa mga post sa social media na kumukuwestiyon sa pagiging lehitimo ni Robredo o tinutuya siya bilang “lugaw,” o sinigang, na nagmumungkahi na siya ay kakaunti. sangkap.
“Naniniwala ako na si Ferdinand Marcos Sr., ang kanyang ama, ay isang mabuting pangulo,” sabi ni Montejo. “I was one of those people who called her fake VP, lugaw or even bobo [tanga].”
Sinabi niya na nagbago ang kanyang opinyon nang mahuli ang kanyang kapatid na lalaki ng coronavirus, at walang ospital ang maaaring magdala sa kanya. Desperado, humingi siya ng tulong mula sa isang programang itinakda ng opisina ni Robredo, at nakatanggap kaagad ng tulong.
“Habang ang ibang mga pulitiko ay tahimik at tila nagtatago mula sa kaginhawahan ng kanilang mga tahanan, si VP Leni ay abala sa pagtupad ng kanyang mga responsibilidad sa bawat Pilipino,” sabi ni Montejo, 32, na nagsabing gumastos siya ng humigit-kumulang 10,000 pesos ($190) sa kanyang sarili. pera para pambili ng pagkain at pambayad sa transportasyon para sa ibang mga tagasuporta ni Robredo.
Para kay Teresita Zaragoza, 71, ang pag-asam ng isa pang Marcos presidency ang nag-udyok sa kanya na lumipad pabalik ng Maynila mula sa San Francisco upang mangampanya para kay Robredo.
“Ito ay isang makasaysayang sandali, at hindi ko nais na makaligtaan ito dahil ito ay gawin o mamatay para sa amin,” sabi niya. “I want the Philippines to prosper, and what will happen if you have a president like Bongbong, who can’t even go to the United States? Ano ang mangyayari sa patakarang panlabas?”
Sinabi ni Santollano na handa siyang ipagpatuloy ang laban kung mananalo si Marcos.
“Agad akong sasali sa mga protesta dahil hindi ko ito matatanggap,” aniya. “Iyan ay tulad ng pagkain ng pagkain na naisuka mo na. Hindi ako papayag.”
Sa kabila ng sigasig ng kanyang mga boluntaryo, sinabi ng mga analyst na huli si Robredo sa pagdeklara ng kanyang kandidatura at minamaliit ng kanyang kampanya ang epekto ng maling impormasyon sa social media.
“Anuman ang mangyari sa halalan na ito, umaasa pa rin ako na ito ay nagbunga ng isang kabataang henerasyon ng mga Pilipino na handang gumugol ng oras, mapagkukunan at pagsisikap para lamang magkaroon ng isang pamahalaan na nararapat sa mga Pilipino,” ani Franco. “Walang makakapagpabago nito, kahit na ang tagumpay ni Marcos Jr.”
