MANILA, Philippines – Hinimok ng isang election watchdog at mga botante noong Lunes, Mayo 9, ang Commission on Elections (Comelec) na palawigin ang oras ng pagboto habang patuloy na nahaharap ang mga tao sa mga isyu sa mga polling precinct.
Sinabi ng Kontra Daya na ang patuloy na pagkasira ng vote counting machines (VCMs) na iniulat sa buong Pilipinas, kasama ng mahabang oras ng paghihintay dahil sa pagpapatupad ng mga health protocol, ay nagpapakita ng “mataas na posibilidad na maraming botante ang hindi makakaboto pagsapit ng 7 pm.”
“Ang pagpapahaba ng oras ng pagboto ay magbibigay-daan sa mas maraming botante na bumoto at magbibigay ng oras para sa Comelec na lutasin ang mga isyu sa pagboto,” sabi nito sa isang pahayag.
Bukas ang mga polling precinct mula 6 am hanggang 7 pm para sa 2022 national elections – mas matagal nang isang oras kumpara sa 2019 na 6 pm na oras ng pagsasara.
Ang mga panawagan para sa pagpapalawig ng oras ng pagboto sa mga halalan ngayong taon ay dumating sa gitna ng mga ulat ng mga polling precinct na huli na nagbukas o kailangang huminto sa pagkuha ng mga botante dahil sa mga hindi gumaganang VCM.
Sinabi ni Comelec Commissioner George Garcia nitong Lunes na hanggang alas-10 ng umaga, hindi bababa sa 1,867 kaso ng mga VCM na nagkaroon ng mga aberya ang naresolba na. Ang bilang na ito ay binubuo ng 1.74% ng kabuuang mga makinang ginamit sa 2022 na halalan.
Samantala, hindi bababa sa 143 VCM ang inuri bilang may depekto. Ngunit sinabi ni Comelec Commissioner Marlon Casquejo na ang mga isyung iniulat ay “isolated incidents.”
Itinatag na mga pamamaraan ng contingency ng Comelec sa kaso ng mga aberya ay kinabibilangan ng botante ang alinman sa pagpapahintulot sa electoral board na i-batch-feed ang balota sa ibang pagkakataon na may mga manonood na naroroon, o maghintay na malutas ang isyu upang personal na maipakain ng botante ang balota sa ang makina.
Iginiit ng mga botante na manatili sa pila at maghintay ng mga posibleng kapalit ng VCM, sa halip na pahintulutan ang mga manggagawa sa botohan na pakainin ang makina ng kanilang mga balota. Ito ay humantong sa mahabang linya, na may ilang pag-uulat na naghintay ng mahigit tatlong oras na.
Hinimok ni dating senador Bam Aquino, ang campaign manager ng presidential candidate na si Leni Robredo, ang mga Pilipinong naghihintay sa pila na manatili sa kurso hanggang sa malutas ang mga isyu sa VCM.
“Ang ating panawagan sa mga kababayan ngayong araw: walang aalis ng voting precinct hangga’t hindi ‘nyo pa nache-check ang resibo ng inyong balota,” he said.
(Nanawagan kami sa publiko na huwag umalis sa presinto ng pagboto nang hindi tinitingnan ang resibo ng iyong balota.)
Pahayag ni Sen Kiko Pangilinan sa pagpapalawig ng oras ng pagboto
Kasama rin sa pagpapalawig ng oras ng botohan si vice presidential candidate Senator Kiko Pangilinan.
“Nananawagan ako na i-extend ng Comelec ng 2 oras ang pagboto sa mga lugar na apektado ng mga aberyang ito (I’m calling the Comelec to extend by two hours the voting in affected precincts),” said Pangilinan.
He added: Hindi kasalanan ng mga botante ang delay na ito — karamihan sa kanila ay binibilang sa pila. Bigyan natin ng pagkakataon ang lahat ng mga kababayan nating gustong makilahok na makaboto ngayon araw. (Hindi ito kasalanan ng mga botante, na karamihan sa kanila ay gumugol ng maraming oras sa pila para lamang bumoto. Bigyan natin ng pagkakataon ang ating mga kababayan na gustong bumoto na makilahok ngayon.”)
