Ang isang survey ng Pulse Asia ay nagpapakita na 84% ng mga Pilipino ay naniniwala na ang administrasyong Marcos ay dapat makipagtulungan sa Estados Unidos upang palakasin ang kooperasyong panseguridad upang ipagtanggol ang ating pambansang soberanya sa West Philippine Sea.
Ang mga resulta ng survey — na isinagawa noong Nobyembre 27 hanggang Disyembre 1, 2022 at kinomisyon ng Stratbase ADR Institute — ay iniharap ni Pulse Asia President Ronald Holmes sa isang forum noong Huwebes.
Makikita rin sa resulta ng survey na 52% ng mga Pilipino ang naniniwala na ang administrasyong Marcos ay dapat ding makipagtulungan sa Japan, 25% sa Australia, 24% sa United Kingdom, 23% sa South Korea, 20% sa China at European Union, 17% sa Russia, 12% sa France at 2% sa India.
“Ito ay nagpapahiwatig na ang Pilipinas ay dapat na patuloy na makipagtulungan sa kanyang mga umiiral na kaalyado at bumuo ng mga relasyon sa mga bago upang mapagkumpitensya at mahusay na matugunan ang mga isyu at insidente sa West Philippine Sea,” sabi ni Stratbase President Prof. Dindo Manhit sa isang talumpati sa forum .
“Ang pakikipagtulungan sa mga katulad na estado, tulad ng United States, Australia, at Japan, at pagtataas ng mga ugnayang ito sa mga estratehikong partnership ay muling nagpapatibay sa 2016 Arbitral win ng bansa at nag-aambag sa seguridad at katatagan sa rehiyon,” aniya.
Ang pakikipagtulungan sa mga kaibigan, kaalyado, at kasosyo bilang isang diskarte ay nagpapahintulot sa Pilipinas na magsagawa ng isang independiyenteng patakarang panlabas batay sa mga interes ng publiko.”
Ang eksklusibong sovereign rights ng Pilipinas sa West Philippine Sea ay pinagtibay ng UN Permanent Court of Arbitration noong Hulyo 2016 sa isang desisyon sa kasong isinampa ng Maynila tatlong taon bago ito.
Ibinasura din ng desisyon ang nine-dash line theory ng China na nag-aangkin sa kabuuan ng South China Sea.
Gayunpaman, tumanggi ang China na kilalanin ang desisyon.
Si Pangulong Ferdinand “Bongbong” Marcos Jr., na kasalukuyang nasa China para sa tatlong araw na pagbisita sa estado, noong Miyerkules ay nagsabi na siya at ang kanyang Chinese counterpart na si Xi Jinping ay nagkasundo na maghanap ng kompromiso at mga hakbang na magiging kapaki-pakinabang sa mga mangingisdang Pilipino sa West Philippine Sea .
“Napakalinaw ko sa pagsisikap na pag-usapan ang kalagayan ng ating mga mangingisda,” sabi ni Marcos tungkol sa kanyang pakikipag-usap kay Xi.
“Nangako ang Pangulo na hahanap tayo ng kompromiso at hahanap ng solusyon na magiging kapaki-pakinabang upang ang ating mga mangingisda ay makapangisda muli sa kanilang natural na pangisdaan,” dagdag niya.
Samantala, ipinakita rin sa survey ng Pulse Asia noong Disyembre 2022 na humigit-kumulang 80% ng mga Pilipino ang naniniwala na para mabisang matugunan ang mga isyu sa West Philippine Sea, dapat unahin ng administrasyong Marcos ang pagpapalakas ng kakayahan ng militar ng Pilipinas, lalo na ang Navy at Coast Guard, at magsagawa ng magkasanib na maritime patrol at pagsasanay militar sa mga kaalyadong bansa.
Ang parehong survey ay nagpapakita rin na 53% ng mga Pilipino ay naniniwala na ang pangangalaga sa yamang dagat at kapaligiran sa teritoryo ng Pilipinas ay ang pinakamahalagang dahilan upang palakasin ang ating kakayahan na ipagtanggol at protektahan ang ating mga karagatan, habang 22% ang nag-iisip na ang pinakamahalagang dahilan ay ang proteksyon ng karapatan ng mga tao at pamayanan sa mga baybaying lugar.
Samantala, 14% ng mga Pilipino ang naniniwala na ang pagtigil sa pagpasok ng China sa Exclusive Economic Zone (EEZ) ng Pilipinas.